NVO Glas

U periodu od 2. do 6. juna 2025. godine, u hotelu Aleksandar u Budvi, održana je prva nacionalna obuka u okviru Erasmus+ projekta Not Neat to be NEET, koji se realizuje uz podršku Evropske unije i Ministarstva za regionalno-investicioni razvoj i saradnju sa nevladinim organizacijama Crne Gore.

Petodnevni trening organizovala je NVO GLAS, okupivši 25 učesnika iz sve tri regije Crne Gore, različitih uzrasta i profila – od srednjoškolaca do osoba u šezdesetim godinama, uključujući mlade iz NEET kategorije, osobe sa invaliditetom, omladinske radnike, predstavnike institucija i organizacija civilnog društva. Trening su vodile iskusne trenerice Lidija Brnović i Mirela Rajković, koje su kroz participativne metode neformalnog obrazovanja i iskustvenog učenja stvorile inkluzivan i bezbjedan prostor za zajednički rast. Program je pažljivo osmišljen da kombinuje teorijsko znanje sa praktičnim iskustvom, nudeći učesnicima priliku da razvijaju kompetencije kroz interaktivne radionice, grupni rad, refleksivne vježbe i dijeljenje ličnih priča.

Obuka je započela uvodnim danom posvećenim međusobnom upoznavanju, razmjeni očekivanja i definisanju zajedničkih pravila. Milica Dedić, izvršna direktorica NVO GLAS i nacionalna koordinatorka projekta, otvorila je trening ističući važnost međusobnog povjerenja, otvorenog dijaloga i aktivnog učešća svih prisutnih. Učesnici su upoznati s programom, metodologijom rada i ključnim temama koje su se obrađivale u toku obuke, a uvodne sesije obuhvatile su evropske politike za mlade, koncept intersekcionalnosti i osnove inkluzije mladih.

Drugog dana fokus je bio na inkluziji iz perspektive ljudskih prava. Kroz analizu evropskih i nacionalnih dokumenata i grupne diskusije, učesnici su sagledali odnose između mladih kao nosilaca prava i institucija kao nosilaca dužnosti. Reflektivnim radom, svaki učesnik je analizirao lične prakse i institucionalne prepreke koje utiču na dostupnost prava mladima, posebno onima iz marginalizovanih grupa.

Treći dan bio je obilježen snažnim iskustvenim aktivnostima. Kroz metod Teatra potlačenih, učesnici su izvodili scene zasnovane na ličnim pričama i diskriminatornim situacijama, a zatim zajednički tragali za rješenjima. Poseban doprinos dala je Živa biblioteka, tokom koje su dvije osobe sa invaliditetom – jedna potpuno slijepa, druga sa teškoćama u govoru i slušanju – podijelile svoje životne priče, izazivajući snažne emocije, razumijevanje i empatiju.

Četvrtog dana pažnja je bila usmjerena na učešće mladih u donošenju odluka, s posebnim naglaskom na digitalnu inkluziju. Gostujući predavač Mirko Mijanović, šef kadrovske službe Skupštine Crne Gore, predstavio je institucionalne mehanizme za uključivanje mladih, uključujući ulogu Skupštine i mogućnosti za e-participaciju. Učesnici su potom, kroz World Café metod, razgovarali o izazovima uključivanja mladih, prepoznavali primjere dobre prakse i predlagali konkretna rješenja. U okviru praktičnih zadataka identifikovani su ključni problemi mladih, kao što su nezaposlenost, nasilje i isključenost, a razvijeni su i prvi nacrti online platformi za participaciju.

Završni dan bio je posvećen konkretizaciji stečenog znanja i razvoju prvih verzija lokalnih akcionih planova za inkluziju mladih. Učesnici su, u manjim grupama, radili na planovima koji uključuju sistemske mjere, saradnju sa institucijama i mehanizme održivosti. Predstavljen je i koncept job-shadowinga kao naredni korak u okviru projekta – kroz praksu u institucijama i organizacijama, mladi će imati priliku da uče, razvijaju vještine i ojačaju svoje profesionalne kapacitete. Na kraju dana, učesnici su zajedno evaluirali obuku, dijelili utiske i istakli ključne momente koji su ih posebno motivisali.

Ova obuka donijela je brojne konkretne rezultate:

– raznolik sastav grupe omogućio je međusobno učenje iz različitih perspektiva;

– Živa biblioteka i Teatar potlačenih ostavili su snažan emotivni utisak i dodatno ojačali osjećaj solidarnosti među učesnicima;

– institucionalni uvidi, posebno kroz prisustvo predstavnika Skupštine Crne Gore, dali su dodatnu vrijednost treningu i otvorili prostor za nove vidove saradnje;

– učesnici su izrazili veliko interesovanje za job-shadowing, bilo kao praktikanti ili domaćini;

– kreirani su nacrti lokalnih inicijativa koje će se dalje razvijati kroz mentorsku podršku i sledeće aktivnosti projekta.

Obuka u Budvi bila je važan korak ka jačanju kapaciteta lokalnih aktera i stvaranju inkluzivnijeg pristupa radu s mladima iz NEET kategorije. Projektne aktivnosti se nastavljaju kroz mentorske programe, razmjene i drugu nacionalnu obuku, uz oslonac na izgrađenu mrežu motivisanih učesnika koji su spremni da znanje pretoče u konkretne promjene u svojim zajednicama.

Napomena: Sadržaj ove objave isključiva je odgovornost autora i ne odražava nužno stavove Evropske unije, Ministarstva ili drugih donatora.